Od rudarenje so pomoš na grafički kartički Ethereum blokčejnot premina na dolgoočekuvanoto održuvanje preku metodot na zalog (stake).
Kako i sekoja inovacija, ni Proof of Stake na Ethereum mrežata momentalno ne e prifaten od site ETH sopstvenici i členovi na zaednicata. Rudarite na Ethereum seušte ne pronašle zasolnište za svoite mašini, a stejkuvanjeto (staking) na ETH tokenite ne im e blisko taka što momentalno se vo pasivna sostojba so svoite izrudareni tokeni i mašini.
Za dopolnitelno da vi ja objasneme ovaa promena na mrežata i da vi gi istakneme site možnosti koi taa vi gi pruža, vi gi izdvojuvame najpopularnite, najsigurnite i najlesnite metodi za stejkuvanje Ether.
Stejkvanjeto Ethereum e proces vo koj preku depozit odnosno zalog na ETH tokeni se obezbeduva status na validator, a toj se griži za vpišuvanjeto na transakciite i za kreiranje novi blokovi (epohi) na Ethereum blokčejnot i za toa dobiva nagrada.
Za razlika od rudarenjeto, ne se potrebni jak hardver i golema količina električna energija, tuku samo paričen vlog i konstantna vrska so blokčejnot, odnosno so internet.
Zošto da se stejkuva ETH?
Nagradi
Nagradite se dodeluvaat za validatorskata aktivnost koja i pomaga na mrežata da postigne konsenzus. Validatorite dobivaat nagradi za pridvižuvanje na softverot koj pravilno gi grupira transakciite i promenite vo novi blokovi, no i ja proveruva rabotata na drugite validatori održuvajki ja taka bezbednosta na blokčejnot.
Pogolema bezbednost
Mrežata stanuva sè pojaka so povekje položeni ETH na stejking, bidejki togaš potrebni se povekje ETH za kontrola na goleminata na mrežata, odnosno 51% za napad. Za da stanete zakana, bi trebalo da gi imate pogolemiot del od validatorite, što znači deka kje go kontrolirate pogolemiot broj ETH vo sistemot, što e praktično neizvodlivo.
Namaluvanje na zagaduvanjeto na okolinata i unapredena održlivost
Na učesnicite ne im se potrebni rudarski mašini koi trošat energija za da učestvuvaat vo PoS sistemot tuku samo domašen kompjuter ili telefon koi se dovolni za da stanete validator. Ova unapreduvanje go pravi Ethereumot pomalku šteten po životnata sredina.
Kako da se stejkuva ETH?
Sè zavisi od toa koku ETH tokeni ste podgotveni da vložite. Kje vi trebaat 32 ETH za da go aktivirate sopstveniot validator, no vozmožno e da se stejkuva i so pomal broj ETH tokeni.
Najpopularni opcii za stejkuvanje se:
- Samostojno domašno stejkuvanje
- Uslužno stejkuvanje
- Stejkuvanje vo decentraliziran pool
- Stejkuvanje na centralizirani berzi
Samostojno „domašno” stejkuvanje
Pridvižuvanje na sopstven validatorski nod e zlaten standard vo stejkuvanjeto. Vakov vid stejkuvanje im ovozmožuva najgolemi nagradi na validatorite, ja podobruva decentralizacijata na mrežata i ne bara dopolnitelna doverba od drugi posrednici.
Onie koi go razgleduvaat samostojnoto stejkuvanje i pridvižuvanje na validatrskiot nod treba da imaat najmalku 32 ETH i namenski kompjuter ili server povrzan na internet ~24/7.
Osnovnoto tehničko poznavanje e od pomoš, no postojat i softverski alatki koi pomagaat ovoj proces da se poednostavi.
Uslužno stejkuvanje
Ako ne sakate ili ne se čuvstvuvate prijatno da se zanimavate so prilagoduvanje na hardverot, no sepak sakate da gi vložite svoite 32 ETH, opcijata za uslužno stejkuvanje vi ovozmožuva da go delegirate tehničkiot del od rabotata na posrednik koj kje go prilagodi i kje go održuva nodot, dodeka vie gi primate nagradite za kreiranite blokovi.
Ovoj način na stejkuvanje bara visoko nivo na doverba vo sorabotnikot i za da se ograniči rizikot, klučevite koi se koristat za povlekuvanje ETH na paričnikot gi poseduva isklučivo sopstvenikot na tokenite.
Stejkuvanje vo pool
Momentalno postojat nekolku rešenija za korisnicite koi nemaat ili ne sakaat da vložat 32 ETH.
Najčesto toa se pravi preku stejkuvanje vo takanarečenite pool-ovi.
Mnogu od ovie opcii go vklučuvaat i poimot „liquid staking“ koj go generira ERC-20 tokenot za likvidnost koj go predstavuva vašiot vložen ETH.
Liquid stakingot ovozmožuva lesen vlez i izlez od pool-ot vo bilo koe vreme i go pravi stejkuvanjeto poednostavno. Ovaa opcija, što e mnogu važno od bezbednosni pričini, im pruža na korisnicite možnost da ja čuvaat svojata sosptvenost vo svojot Ethereum paričnik.
Pool staking rešenijata se proekti odvoeni od Ethereum fondacijata no imaat bliska sorabotka so Ethereum programerite i može da se proceni koj e siguren, a koj ne. Toa e mnogu važno bidejki so popularizacijata na ETH stejkuvanjeto sigurno kje raste i brojot na pool servisite i neophodno e dobro da se istraži bidejki site rizici gi snosat korisnicite, sopstvenicite na ETH tokenite.
Stejkuvanje na berzite
Mnogu centralizirani berzi pružaat uslugi za stejkuvanje ETH tokeni. Berzite možat da bidat od korist bidejki kje vi ovozmožat da zarabotite prinos na ETH tokenite koi gi poseduvate so minimelen trud, no postoi i golem rizik so ogled na toa deka tokenite se vo sopstvenost na menuvačnicata i vo slučaj na incident možete da ostanete bez niv.
Problemot na mrežata poradi ovoj način na stejkuvanje e toj što centraliziranite berzi poseduvaat golemi količini ETH i možat da pridvižat golem broj validatori. Toa može da bide opasno bidejki sozdava golema centralizirana meta i propusna točka, činejki ja mrežata poranliva na napadi ili greški.
Ako smetate deka ne ste vešti vo čuvanje na sopstvenite klučevi, toa e vo red, no neophodno e da se napravi temelno istražuvanje za kredibilitetot na centraliziranata berza na koja i gi davate svoite ETH, a so toa da steknete i doverba.
Naporedno so toa, poglednete ja našata stranica za bezbednost, kade možete da pronajdete korisni soveti kako da ostanete bezbedni vo kripto industrijata.
Kolk može da se zaraboti od stejkuvanje?
Nagradite na koi rudarite naviknale se glavniot motiv za stejkuvanje ETH. Nagradite koi gi dobivaat validatorite variraat i zavisat od vkupnata masa na tokeni koi se stejkuvaat. Momentalno, nagradata za validatorite e okolu 5% na godišno nivo, a se dobiva preku pomali nagradi posle kreiranjeto na blok odnosno po odnapred dogovoreni uslovi dokolku stejkuvate preku posrednik.
Vo prodolženie kje projdeme niz klučnite fazi vo procesot na stejkuvanje preku posrednički decentraliziran servis, a za upatstvoto za prilagoduvanje na sopstveniot validator so 32 ETH kje pišuvame vo slednite blogovi.
Najlesni načini za stejkuvanje ETH – vodič za početnici
Podobruvanjeto na Ethereum mrežata pod ime “Merge” drastično gi namali barierite za prosečniot čovek koj saka da stane Ethereum rudar.
Ne morate da trošite iljadnici (ili milioni) dolari na trošoci za hardver ili energija, sè što vi treba e da poseduvate laptop i malku Ether.
Dodeka stejking pool-ovite nudat popristapni rešenija za onie koi ne go ispolnuvaat uslovot od 32 ETH, pridvižuvanje na sopstven validator pomaga vo začuvuvanjeto na decentralizacijata i otpornosta na mrežata na razni vidovi cenzura.
Megju momentalnite ETH validatori najpopularni se slednive opcii:
- Plug & play rešenijata (dAppNode & Avado)
- Račno prilagodeniot i sklopen hardver
- Pool staking servisite
Posle “Merge” unapreduvanjeto, Ethereum nod validatorite moraat istovremeno da pridvižuvaat dva vida Ethereum klienti: klientot za izvršuvanje, koj rakuva so Ethereum virtuelnata mašina (EVM), i konsenzus klientot koj postgnuva PoS konsenzus.
Mnogu e važno da se napomene deka ramnomerno podelenoto vlijanie na različni klienti e važen faktor za da ne dojde do nepotrebna centralizacija na mrežata.
Koi opcii se najpraktični za validatorot za domašni uslovi?
Plug & Play hardver
“Dappnode” i “AVADO” se najpopularnite rešenija za upravuvanje so ETH validator nodot.
Dappnode obezbeduva hardverski i softverski alatki koi na običnite lugje im go olesnuvaat pridvižuvanjeto na blokčejn nodovite.
Kako takvi, Dappnode uredite stanaa isklučitelno popularni rešenija za pridvižuvanje na validatori na razni PoS mreži.
Ona što e odlično vo vrska so Dappnode uredite e toa što go pravat ETH stejkuvanjeto mnogu lesno.
Vklučete go hardverot i sistemot ve vodi niz site čekori potrebni za prilagoduvanje, od 0 do sopstven Ethereum validator.
Potrebno e: 32 ETH za deponiranje
Vodič za početnici: Instaliranje na klienti od nula so DappNode
Poddržani klienti se: Teku, Lighthouse, Prism…
Račno sostavena konfiguracija
Dali ste zainteresirani da stanete validator na Ethereumot, no bi sakale samostojno da go modificirate hardverot koj go poseduvate, na primer stariot kompjuter namesto da koristite plug-and-play uredi?
Ovoj način sekako e popredizvikuvački. Sepak, imate srekja bidejki ima na raspolaganje mnoštvo odlični resursi koi možat da vi pomognat ednostavno da se snajdete vo procesot na „stejkuvanja od doma“!
Minimalni pobaruvanja za ova scenario se:
- Najmalku 32 ETH
- Hardver koj može da raboti 24/7
- Internet vrska od najmalku 10 Mbps
Za inspiracija no i za sovet kako pravilno da go prilagodite hardverot možete sekogaš da i se obratite na brojnata zaednica na Ethereum validatori.
Oficijalnata Ethereum platforma koja kje ve vodi niz prilagoduvanjeto e Ethereum Launchpad kade na edno mesto gi ima site informacii i resursi koi vi se potrebni da stanete Ethereum validator.
Staking pool
Staking pool-ovite se decentralizirani Ethereum protokoli za stejkuvanje.
Staking Pool-ovite im ovozmožuvaat bukvalno na site vo suština da vložat bilo kakva količina na ETH tokeni, a kako potvrda za stejkuivanjete im se izdava token – tokeniziran derivat koj im obezbeduva pasiven prihod preku nagradi.
Protokolot na toj način dobiva ETH od golem broj korisnici i go grupira kako bi se ispolnile site uslovi za da se oformi eden Ethereum validator.
Neophodno e da se poseduva ETH token na kripto paričnik i preku ednostavna interakcija so pametniot dogovor ostvaruvate možnost za prihodi od stejkuvanjeto.
Ova e najlesniot način za stejkuvanje bidejki depozitot e isklučitelno brz, nema tehnikalii i minimumi kako vlog. Povlekuvanjeto e dostapno vo sekoj moment i nagradite koi se ostvarile se raspoložlivi na vašiot wallet.
Najmnogobrojni staking pool-ovi za stejkovanje Ethereum se „Rocket Pool“, „Lido Staking“ i drugi decentralizirani servisi koi funkcioniraat na ist princip.
